GENÇLERLE BAŞBAŞA ALİ FUAT BAŞGİL

 

 "...Bu kitap, sadece fikri çalışma atölyesinin genç ve tecrübesiz çırakları için faydalı olabilecek bir rehberdir." Gerçi her ne kadar kendisi böyle söylese de, bu kitap genç ve tecrübesiz çıraklara rehber olmakla beraber, yaşlı ve tecrübeli ustaların da rehberi olabilecek kıvamdadır. Gençlerle Başbaşa isimli eseri Ali Fuat Başgil’in kendisini nasıl çalıştırdığını, fikri ve eleştirel olarak nasıl terakki ettiğini,bunların metodlarını anlattığı kitaptır ve aşağıdaki alıntı ise Bu eserin son kısmında Çalışma hayatına ait esaslar olarak geçen altın öğütler, sadece bir iki maddesi okunup geçilecek öğütler değildir, bir yere not edilmesi gereken mümkünse her başucunda, çalışma ortamında bulunması gereken notlardır.

-Çalışmak için uygun gün ve saat bekleme.Bil ki, her gün ve her saat çalışmanın en uygun zamanıdır. -Çalışmak için uygun yer ve köşe arama.Bil ki, her yer ve her köşe çalışmanın en uygun yeridir. -Bir günde ve bir zamanda yapman gereken bir işi (bir dersi, bir görevi) ertesi güne bırakma.Çünkü her günün derdi gibi işi de kendine yeter. -Bir zamanda yalnız tek bir işi yap, yalnız bir ders, bir kitap, hatta bir bölüm üzerinde çalış.Ta ki, dikkatin ve kuvvetin yayılıp zayıflamasın.Bir zamanda birden fazla iş yapayım diyen, hiçbirini tam ve temiz yapamaz.Dünyaca tanınmış olan büyük İslam düşünürü “ İmam-ı Gazali”ye “İhya-i Ulum” adlı büyük eserini nasıl bir çalışma ile meydana getirdiğini sormuşlar.Bir zamanda yalnız bir bölüm, bir konu, bir mesele üzerinde çalıştım demiş. -Başladığın bir işi (bir dersi, bir kitabı, bir görevi) yapıp bitirmeden başka bir işe (derse, kitaba ve göreve) başlama.Yarıda kalan iş, başlanmamış demektir. -Bir günün işini (dersini, görevini) bitirdikten sonra ertesi günü ne iş yapacağına karar ver.Yahut hiç olmazsa çalışmaya başlamadan önce, hangi iş (ders, kitap) üzerinde çalışacağını düşünüp kararlaştır ve bu kararla otur. -Bir işe başlamadan, bir dersi öğrenmeye, bir kitabı okumaya oturmadan önce düşün ve çalışman için gereken şeyleri yanında ve elinin altında bulundur.Ta ki, ikide bir kalem, kağıt aramaya kalkıp da dikkatin dağılmasın. -Çalışmaya oturduğun tıpkı ateş hattında düşmanı gözetleyen bir asker gibi uyanık ol ve dikkat kesil.Ve bütün ruhsal ve fiziksel kuvvetinle kendini işe ver. -Bir işe başlamadan önce o işi (dersi, görevi, kitabı) en kısa zamanda,  en kolay ve en temiz bir biçimde nasıl yapacağını, nasıl öğrenip çalışacağını iyice düşünüp hesapla. -Çalıştığın bir iş (bir ders, bir kitap, bir yazı) üzerinde herhangi bir güçlüğü yenmeden bir adım bile gerileme.Ve bil ki, yılgınlık maskeli bir tembelliktir.Gene bil ki, çalışma sevgisi güçlükleri yenmekten doğar ve kuvvetlenir.Güçlüğü yenmekten doğan manevi zevk, eşsiz bir zevktir.Emin ol ki, savaşta zafer ve işte başarı yılmayanındır.Kararlılık önünde güçlükler erir ve imkansız görünen,  mümkün olur. -İşinde rastladığın bir güçlüğü ilk önce parçala.Her parçayı birer birer ve sıra ile yenmeğe çalış.Bunun için de, mesela bir dersi, bir kitabı en basit elemanlarına, kısım, bölüm ve konulara ayır.Sıra ile her konuyu iyice ve eksiksizce anlayıp öğrenmeden öbür konuya geçme.Bölüm ve konular üzerinde bir kör gibi yürü.Yani attığın adımı iyice basmadan öbürünü atma. -Devamlı ve düzenli çalış.Ve hergün aynı saatlerde ne olursa olsun çalışmaya otur.Çalışmayı uzun aralıklarla kesip terk etme.Hasta ve yorgun değilsen tatil aylarında bile yavaş ve az da olsa çalış.Ta ki çalışma alışkanlığın körlenmesin ve tekrar çalışmaya koyulmak  için zahmet çekmeyesin. -Bir iş üzerinde yorulursan dinlenmek için işini değiştir ve çalışma hızını yavaşlat.Fakat dinlenme bahanesi ile, asla boş oturma.Boş oturanın içi, işlemeyen demir gibi pas tutar. -Çok düşün.Ve bil ki, çalışmak mutlaka hareket etmek veya okumak, yazmak demek değildir.Düşünen bir insan, maden kuyularında kazma sallayan işçiden daha çok çalışıyordur. -Verimli çalışmayı sakın iş üzerinde geçirdiğin zamanla ölçüp de, eh bugün şu kadar saat çalıştım, yetişir deme.Çalışmanın sonucuna ve öğrendiğine bak. -Zihinsel çalışmalar için, aynı saatlerde devamlı ve düzenli bir biçimde, günde iki üç saat bile yeterlidir.Büyük İslam filozofu İbni Sina, dünyaca ünlü olan “kitabüşşifa”sını, hergün sabah namazından sonra Bağdat’taki bir caminin kandili altında oturarak, kuşluk vaktine kadar, yani yaklaşık iki saat çalışarak meydana getirmiştir.Ünlü İngiliz filozofu Spencer,  büyük eserlerini, günde iki saat çalışarak yazmıştır.Her sene bin, bin ikiyüz sayfalık eser veren Fransız yazar Emile Zola’ya bu başarısının sırrını sormuşlar.Hergün yalnız üç saat çalışır ve yazarım demiş. -Vazgeçme, genç dostum, vazgeçme! Damlaya damlaya göl olur.Ve aynı noktaya düşen damlacıklar, zamanla mermeri bile deler. -Bir işe başladığın, bir dersi öğrenmeye, bir kitabı okumağa koyulduğun zaman telaş edip sabırsızlanma.Sakin ve dayanıklı ol.Yol al, fakat acele etme.Sindirerek çalış ve öğren. -İşinde ve dersinde herhangi bir fikri ve noktayı küçümseyerek ihmal edip geçme.Küçük ihmalden bazen büyük zararlar doğduğunu unutma. -Gece yatağına uzandığın zaman, o gün ne yaptığını ve yarın ne yapacağını kendine sormadan uyuma. -Hergün iyi bir eserden yüksek sesle beş on sayfa oku.Bu sayede konuşma ve söz söyleme yeteneğin gelişir. -Rastladığın edebi, felsefi bazı güzel parçaları ezberle.Bu sayede hem kelime ve ifade hazinen zenginler, hem de hafızan kuvvetlenir. -Çalıştığın bir dersin, bir kitabın bölüm ve konularını bitirdikçe, kitabı kapayıp, okuduğunu ezberden özet halinde not et.Bir dersi, bir kitabı en iyi anlayıp öğrenmenin yolu, onu bu şekilde yazmaktır. -Bir dersten öğrendiğin,  bir kitaptan okuduğun bölüm ve konuları arkadaşlarınla ezberden görüş ve tartış.Bu şekilde hem zekan işler hem ve öğrendiğin hazmedilir, hem hafızan kuvvetlenir; hem de düzgün konuşma ve fikirlerini açıklıkla ifade etme yeteneği kazanırsın. -Dikkat et: Sözlerin ve yazıların kısa, açık ve anlamlı olsun. -Zihinsel çalışmanın herkesin yaradılışına göre değişen verimli ve değerli saatleri vardır.Bunlar bazı kimseler için sabahın erken saatleri, bazıları için de öğleye doğru, öğleden sonra, gece saatleridir.Kendini yokla ve senin değerli saatlerin hangileri ise, bunları hiçbir eğlenceye feda edip kaçırma. -Okuduğun bir kitapta rastladığın güzel bir parçayı veya orjinal fikri yerini ve sayfasını işaret ederek not et.Bu şekilde biriktirdiğin notları bir dosyaya veya  bir fiş kutusuna sırası ile yerleştir.Bir yazı yazmak veya eser yapmak istediğin zaman, bu notlar senin için zengin bir malzeme hazinesi olur. -Bir konu ve problem hakkında bir yazı veya bir eser yazmaya karar verdiğin zaman, bu notlar senin için zengin bir malzeme hazinesi olur. -Bir konu ve problem hakkında bir yazı veya bir eser yazmaya karar verdiğin zaman, öncelikle bu konu ve problem üzerinde önceden yazılmış eserleri oku.Ta ki yazılmış ve söylenmiş şeyleri tekrar edip ömrünü israf etmeyesin. -Gökkubbe altında yepyeni hiçbir fikir yoktur.En yeni fikir, eski bir fikrin yeni bir elbise giymiştir. -Herşeyden  önce,  ana dilini iyi konuşmayı ve iyi yazmayı öğren.İnsan için en faydalı olanı kendi ana dilidir. -Dilbilgisi bir amaç değil, bir araçtır.Asıl amaç olan, fikir zenginliğidir. -Kişinin kıymeti  dilinin altında ve kaleminin ucunda gizlidir.Onu söz ve yazı açığa vurur. -Bir işi yapıp yapamamkta kararsızlığa düştüğün vakit, iki şıktan birinin fayda ve zararlarını iyice hesapla.Faydası çok, zararı az olan şıkkı tercih et. -Bir işe öfkeli ve sinirli iken karar verme.Bekle öfken geçsin.Çünkü öfkeyle kalkan zararla oturur. -Çok konuşma.Yerinde ve özlü konuş.Kıymet ve etki çok sözde değil, yerinde ve özlü sözdedir. -Dilini tut ve bil ki, dil yarası bıçak yarasından çok daha kötüdür. -Kimsenin yüzüne karşı söyleyemediğini arkadasından söyleme ve bil ki arkadan konuşma korkaklığın en iğrenç şeklidir. -Kimsenin cahilliğini yüzüne vurma.Bil ki insanları en çok kızdıran ve gücendiren, cahilliklerinin yüzüne vurulmasıdır. -Yalan söyleme.Yalan söyleyen, tutulmak korkusu içinde yaşayan bir hırsız gibidir. -Bir kimseye söz vermeden önce iyi düşün.Fakat verdiğin sözden dönme.Sözden dönmek yalancığın en çirkinidir. -Daima olduğun gibi görün, göründüğün gibi ol.Olduğundan farklı görünmek isteyen, karşısındakilere kendisinin ahmaklığını göstermiş olur. -Kimseye karşı kin tutma ve kimsenin başarısını ve mutluluğunu kıskanma, fakat imren.Sen de öyle başarı ve mutluluğa erişmeye çalış.İmrenmek yükselmenin şartıdır.Kin ve kıskançlık ise, iç huzurunun, sağlık ve mutluluğun azgın düşmanıdır. -Dost kazanmak için cömert ol.Bil ki cimrinin dostu yoktur. -Gençliğinde iyi arkadaş kazan.Yaşlılıkta kazanılan arkadaş sağlam olmaz.Çünkü paslı teneke lehim tutmaz. -Gençlik güzelliğine şans denilen kör kuvvet bile aşıktır.Gençliğini boş yere harcama, onu kıymetlendirmeyi bil. -Herkesçe bilinen aslı güzellik, ahlak güzelliğidir.Çünkü ahlakı güzel olan insan her yaşta güzeldir. -Ahlakını güzelleştirmeye daima çalış.Ahlak güzelliği insan için en kıymetli bir servettir. -En yakın arkadaşlarınla bile şakaların zarif olsun.Kaba şakadan hayvan bile hoşlanmaz. -Dost ol, ta ki sana da dost olsunlar. -Dostluğunu kötü günde göster.Ta ki kötü gün dostu bulasın. -Dostlarına vefalı, düşmanlarına hoşgörülü ol ve yere yıktığın düşmanını tekmeleme, cömertlik göster.Vefa ve cömertlik yüksek ahlakın iki parlak göstergesidir. -Büyüklere hürmet et.Ta ki büyüdüğün zaman küçüklerin de sana hürmet etsin. -Kadınlara hürmet et.Düşün ki kadınlık insanlığın anasıdır. -Ana baba ahı alma.Ana baba ahının zehirini içen kurtulamaz. -Yaşlaıların tecrübesinden faydalan ve tecrübe edilmişi yeniden tecrübe etmeye kalkma, ta ki pişman olmayasın. -Sonunda pişman olacağın bir işi başında düşün.Pişmanlık ahmaklıktır. -Küçüklere şefkat göster.Ta ki büyüdükleri zaman onlardan şefkat görmeye hakkın olsun. -Boşuna iddaa ve inat etme.Hakikati ara ve sev.Hakikat sevgisi, insan için sevgilerin en büyüğüdür. -Kusurlarını kendin gör ki onları tamir edip tamamlayabilesin. -Başarılarınla gururlanma.Bil ki gurur gelecekteki başarıların en büyük düşmanıdır. -Hayatta cesur ol.Fakat bil ki cesur olmak bile bile gözü kapalı tehlikeye atlamak değildir. -Başkasının düşüncesine ve inancına hürmet et.Ta ki başkası da seninkine hürmet etsin. -Kendine yaplımasını istemediğin muameleyi başkasına yapma.Ta ki başkası da sana karşı aynı şekilde hareket etmesin. -Kendine iyilik yapılmasını istersen başkasına iyilik yap. -İyilik karşı iyilik adalettir.İyiliğe karşı kötülük cinayettir.Kötülüğe karşı iyilik, bağış ve iyiliktir ve insanlığın en yüksek derecesidir. -Düşenin elinden tut.Ta ki sen düştüğün zaman tutacağın bir el olsun. -Sözlerin tatlı tavırların zarif olsun.İnsanın kabası ısırgan köpek gibidir, herkse tarafından taşlanır. -Başkalarından gördüğün kötülük, seni iyilik yapmaktan alıkoymasın.İyilik ibadettir, kötülükle hesaplaşmaz. -Kibirli olma.Kibirli insan sarımsak kokan ağız gibidir.Herkesi kendinden uzaklaştırır. -Alçak gönüllü ol.Mütevazi insan, meyve ağacına benzer.Meyve dalının yere eğilmesi meyvesinin çokluğundandır. -Herkesin imrendiği pırlanta gibi kıymet sahibi ol.Korkma yerde kalmazsın. -Kendinden üsttekilere değil, kendinden alttakilere bak, rahat edersin. -İşinde ve sözünde doğruluktan ayrılma.Hak, doğruların yardımcısıdır. -Çalış, daima çalış, fakat hırsı bırak.Çünkü hırs, verimli çalışmanın, sağlık ve mutluluğun düşmanıdır. -Çalış, fakat açgözlü olma.Açgözlü insan, ciğer bulaşmış eğeyi yalayan keçi gibidir: Dilinden akan kanı yalar da bitmez. -Hayatın ve tutacağın yol hakkında kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman, fikrini ve görüşünü soracağın kimseyi iyi seç.Düşün ki, isabetsiz bir fikirden hareket ederek verdiğin karardan bütün ömür boyunca pişmanlık duyman mümkündür.Fakat isabetli bir fikirden aldığın ışık da bütün ömrünce yolunu aydınlatır